Los séniores de la UNED-A Coruña

jueves, 29 de mayo de 2014

Nueva ruta: Poio y la isla de A Toxa



Este martes nuestros séniores rondaron el sur de Galicia. El tiempo, como en casi toda la península no acompañó, es cierto, pero tampoco entorpeció en demasía las pretensiones de este grupito de intrépidos universtarios, ávidos de conocimientos.

De camino al Monasterio Mercedario de Poio, los séniores hicieron su primera parada en el visitado hórreo que domina el paisaje, símbolo inequívoco de dominio agrícola de la zona, en otros tiempos. Sumergidos en las instalaciones monacales, pudieron contemplar la Capilla de Santa Trahamonda, el Claustro de las Procesones -en el preciso momento de repique de campanas; eran las doce en punto de la mañana- y el Claustro del Crucero. Para completar el recorrido, pudieron acceder a la Iglesia; presidida por un retablo barroco.

Imágenes de la visita
Finalizada la clase de arte in situ, toca visitar el pueblo Combarro, conocido por los numerosos hórreos y cruceros que los lugareños cuidan con especial espero. Situado a 7 kilómetros de Sanxenxo, este pequeño pueblo marinero ha sido declarado bien de interés cultural como Conjunto Histórico y como Sitio Histórico.

A Lanzada

Sanxenxo y la playa de A Lanzada fueron los siguientes puntos de interés. Esta última, donde los sénor pudieron admirar su Capilla y el arenal que en época estival, es uno de los más solicitados por los bañistas. No en vano, la playa de A Lanzada es galardonada, habitualmente con bandera azul.

A Toxa

El Grove y la isla de A Toxa cerraron el ciclo de visitas en la agenda del martes. 

Los alumnos séniores, acompañados de Felipe Senén, profesor de Historia y del coordinaror del programa, Luis Ángel Rodríguez Patiño, disfrutaron, una vez más, de la intensa jornada de aprendizaje: arte, historia, sociología y en ocasiones, tintes de antropología, componen la miscelánea temática de estas clases "al natural".

Próxima visita: la mariña lucense.








jueves, 22 de mayo de 2014

El Castro de Elviña




El martes 20 de mayo, nuestros sénior visitaron el Castro de Elviña, ubicado en la ciudad de A Coruña. A esta visita les acompañó el coordinador Luis Ángel Rodríguez Patiño y el profesor Felipe Senén, que se encargó de explicar la historia y  significado en torno a esta fortificación típica de la cultura castreña. No en vano, el propio Senén fue uno de los responsables de la excavación y estudio del conjunto arqueológico, junto con José María Luengo en los años cincuenta.

Uno de los castros más antiguos del norte de Galicia, se encuentra muy cerca del actual Campus Universitario de Elviña. El conjunto lo forman varios recintos aterrazados, separados por murallas, que en la actualidad, se encuentran en un estado degradado por el urbanismo y la agricultura. Con forma de anfiteatro, está en la cabecera del itsmo de A Coruña; un complejo defensivo donde tenía lugar la vida de grupos familiares: la tribu.



Fue declarado Monumento Histórico Artístico, y esto no es obstáculo, lamentablemente,  para situarlo como objetivo de  las agresiones arquitectónicas que actualmente lo devastan.


         




jueves, 15 de mayo de 2014

Los séniores y su especial homenaje a Xosé María Díaz Castro con motivo del Día de las Letras Gallegas


Ayer miércoles, era la fecha fijada para el homenaje que los sénior de A Coruña, tenían previsto realizar en una masterclass sobre Xosé María Díaz Castro, con motivo de la celebración del Día de las Letras Gallegas.

Luis Ángel Rodríguez Patiño, coordinador del Programa Sénior en la UNED A Coruña, el profesor de Historia, Felipe Senén y el profesor de Música, estuvieron acompañados durante la jornada de dos amigos del escritor Díaz Castro: Alfonso Blanco Torrado y Raúl Rio.
Aula de Xestoso


Los sénior leyeron textos de Xosé María Díaz y se presentó el vídeo "A Aldea do poeta", realizado para tal ocasión. La música estuvo presente durante la actuación de nuestros sénior.


Aula de Momán





Mercedes Cachaza, alumna sénior de Xestoso, Aula de Paderne y habitual articulista de opinión en Galicia Dixital, nos da las claves de la jornada.


"A Uned Sénior de Xestoso, presidida polo seu coordinador Luis Ángel Rodríguez Patiño, tres dos seus profesores, e dous amigos do escritor Xosé María Díaz Castro, celebrou o   Día de las Letras Gallegas do presente ano. A parte da relevancia do escritor homenaxeado, hai que resaltar que resultou un acto moi participativo e polo tanto moi sentido e moi ben vivido por tódolos asistentes, que foron moitos. 
O Coordinador tomouse o traballo da organización e coordinación que resultou moi acertada, e o profesor de Historia levou o fío da celebración con sabedoria e sinxeleza como fai habitualmete. 
Mercedes Cachaza

Os profesores de Música levaron a parte musical e festiva do acto; coa colaboración excelente do alumnado de Música, cantando e tocando varias cancións sen descoidar o Himno da UNED Sénior de Xestoso, creado polo propio Alumnado e tamén –como non podía ser doutro xeito-: o Himno Galego que foi cantado en dúas ocasións. 



Unha representate do Concello de Guitiriz tamén fixo acto de presencia por ser a persoa homenaxeada veciña do mesmo. 

Interviñeron tamén dous amigos do poeta: Alfonso Blanco Torrado e Raúl Río, que nos fixeron unha semblanza do escritor de primeira man, resaltando a súa valía ó mesmo tempo que a súa sinxeleza: un galego universal que pasou case desapercibido entre os seus veciños. 
Paradoxas que ten a vida: ninguén é profeta na súa terra. Para estas cousas sempre son mellores os de fóra que os da propia casa. Xa se sabe: “cuña da mesma madeira...” 

Tamén nos presentaron un vídeo titulado: “A aldea do poeta” no que interviñan principalmente os seus amigos: Alfonso e Raúl, xa citados. 
Se estivo moi acertada a intervención de tódolos anteriormente citados, non foi menos a numerosa participación do alumnado coas respectivas lecturas: unhas do propio poeta, outras sobre a canción de Nimbo de Lus que fixeron no Instituto de Guitiriz, recitadas por varias alumnas de Paderne e unha de Cambás e outras creadas polo propio Alumnado como foron as lecturas de tres alumnas de Paderne: 
Mª Lourdes Pérez Freire sobre: “A importancia da língua galega” 

Josefina Calvo Sánchez sobre a “A nosa língua desde o berce”. 
E unha servidora, Mercedes Cachaza Platas cun escrito titulado: ¿Perdónasnos Galicia? 
Entre todo fixemos un acto entrañable en homenaxe ó noso veciño Xosé María Díaz Castro, á terra que nos dá vida, ás nosas xentes, á nosa cultura galega, á nosa lingua e á nosa identidade. 


En dúas palabras: “fixemos país", que deso se trata".





miércoles, 14 de mayo de 2014

"Celebración As Letras Galegas", por la alumna Lourdes Pérez



"Un ano máis, e xa van cincuenta e un, dispoñémonos a celebrar o Día das Letras Galegas. Unha data dedicada a honrar a algún escritor da literatura galega que xa non está entre nós. 

A primeira foi Rosalía, no 1.963, cen anos despois da publicación do seu libro “Cantares Gallegos”. Pero, que significa o Día das Letras Galegas para a xente de Galicia? Para a maioría, un día festivo que aproveitan para descansar e, se fai bo tempo, ir á praia.

Lourdes Pérez
As autoridades, que son as que deberían dar exemplo, limítanse, ese día, a facer algún acto institucional dedicado ao autor ou autora de turno, e aí quedou a cousa. O resto do ano non se fala máis desta persoa nin da súa obra, por moi interesante que ela sexa.
Seguramente, se preguntamos a alumnos e alumnas de institutos e mesmo da universidade, sobre escritores a quen se lle dedicou o Día das Letras Galegas en anos anteriores, non saben nada, nin deles nin da súa obra. E, cando, este ano, oíron falar de Xosé María Díaz Castro, moitos deles preguntaríanse: “Quen é ese?”

Pero, por que sucede isto? Por que non se dá a coñecer a obra dos escritores e escritoras en lingua galega? Por que non se promociona a lectura dos seus libros? 

Todas estas preguntas teñen unha resposta: porque somos un país que non valoramos a propia cultura. Parécenos que o que ven de fóra é o bo, o fino, o mellor, e desprezamos o noso. Isto non ocorre en ningún país do noso entorno, nin sequera nos do terceiro mundo.

Ninguén pode acceder á cultura universal se non é partindo da súa propia. 

Ningunha planta pode medrar se non ten raíces. As nosas raíces son a nosa lingua e cultura e, a  partir de aí, podemos aprender e practicar outras linguas, cantas máis mellor, pero, sempre partindo da nosa.
A nosa forma de ser, de ver a vida, está configurada polos nosos costumes, pola nosa tradición, por todos eses valores que nos transmitiron os nosos antepasados. E toda esa bagaxe cultural, xunto coa nosa lingua, conforman a nosa personalidade. E todo isto debe ser o fermento que levede esa ampla formación cultural e de todo tipo que cada un de nós, galegos e galegas debe posuír.

Hai determinadas persoas que se consideran moi sabias e estudadas e renegan da súa lingua e cultura. Mágoa que non se decaten de que teñen unha eiva, de que lles faltan as raíces. No fondo, moitas delas sofren un pequeno trastorno de personalidade, que se chama autoodio. 
Claro que non é a súa culpa. A culpa foi e é de quen ten o poder para crear conciencia e adoutrinar, a través dos medios de comunicación, especialmente, e, en vez de descriminar positivamente a nosa lingua e cultura, fai o contrario, poñendo obstáculos e dificultades para que ao galego non se lle dea o tratamento que merece no ensino e na sociedade, argumentando que non se pode obrigar a ninguén a estudar o que non quere. As outras materias do curriculum si que obrigan a estudalas. Só faltaría que non o fixesen.
Concluíndo esta reflexión. Se cadra, non debería existir o Día das Letras Galegas. A literatura galega, a nosa lingua e cultura deberían estar presentes a diario nas escolas, nas fábricas, nas nosas vidas en xeral. Se así fora, non facía falta dedicar ningún día especial ás Letras Galegas, pois, tal como se fai, está totalmente baleiro de contido.

Pensemos seriamente todo isto, e procuremos coñecer, estimar e valorar o propio. Procuremos ser nós mesmos. Se así o facemos, chegaremos moi lonxe, accedendo, facilmente á cultura universal. E o que valora o seu, tamén aprende a respectar e valorar o dos demais".


viernes, 9 de mayo de 2014

Clase práctica: visita al Museo Interactivo de Lugo

Entrada al edificio, elementos de mimbre

Esta semana los séniores pudieron disfrutar y aprender de las exposiciones activas en el Museo Interactivo de Lugo; "Ser mujer en Roma", Muestra de Alfarería, y "Entre sueños y colores" del autor Carlos Bóveda.

Este museo de reciente creación, finales de 2012. Alberga un edificio singular que adelanta la calidad expositiva de todas sus muestras y representaciones.
Llama la atención su diseño contemporáneo y vanguardista, referente a nivel internacional.


"Ser mujer en Roma"

Una vez allí, los sénior pudieron contemplar varias de sus exposiciones. "Ser mujer en Roma", donde se aproximaron a los entresijos y el devenir de las mujeres durante la época romana: cómo se dividían en clases sociales, qué tipo de matrimonios organizaban, a qué se dedicaban, etc.

 Acto seguido visitaron la muestra de Alfarería sita en el mismo edificio.

Muralla romana
Tampoco se perdieron varios elementos descriptivos de la muralla romana luguesa, ubicados en una de las salas.

Para finalizar, nuestro sénior pudiero disfrutar de la exposición antológica de la pintura de Carlos Bóveda, alrededor de 80 obras que conmemoran el décimo aniversario de este artista pictórico gallego.
Arte en mimbre
Felipe Senén, profesor del Programa Sénior
Mercedes Cachaza, alumna sénior, finalizaba su crónica habitual de la jornada de esta manera: "Eu viña escoitando e observando o que pasaba dentro e fóra do autobús na viaxe de retorno: constataba o felices que estaban os meus compañeiros –e eu entre eles-  e que diferente é a nosa vida da do resto dos labregos que andaban atarefados nos seus labores agrícolas igual que sempre, totalmente alleos á cultura romana e outros saberes dos que podemos gozar o alumnado da Uned Sénior de Xestoso grazas á feliz Idea do seu creador: D. Luis Ángel Rodríguez Patiño e á colaboración de todos cantos aportamos o noso grau de área para favorecer esta sabia e santa  causa."


 

miércoles, 7 de mayo de 2014

Lembranzas-Recuerdos. "Juegos para el recuerdo". Por el alumno sénior, Jesús Paz Romero



Alumno: Jesús Paz Romero
UNED Sénior A Coruña
Aula: Momán
Artículo en relación al Programa "Yo me acuerdo"





Imagen facilitada por el coordinador de la UNED Sénior en A Coruña
"Empezei moi pequeno, non recordo os anos que tiña. O motivo do comezo foi porque vivía unha profesora cerca da miña casa, entonces díxolles ós papás que ía con ela atravesando carreiros polo monte.

A escola estaba nunha casa particular, cedían un cuarto que tiñan grande sen dividir para poñer escola os rapaces da contorna. Había pequenos, pero algún era xa ben mozo, xa ían ós bailes.

Despois no mes de marzo ou incluso antes, solo íamos a escola a profesora máis eu, porque os outros tiñan que facer os traballos do campo, coidar ó gando, chaman as vacas para arar e máis labores.

Esa primeira etapa foi no lugar dos Bedús, na casa dos Bedús en Momán. Despois xa viñen a esta, Casa da Escola de Momán, eramos máis compañeiros e todos do mesmo tempo. Estudiei uns tres ou catro anos. Logo volvín a outra escola, que naquela época estábase facendo, a chamada “A escola da Cova” do lugar do “Campo”; aquí en Momán estaba moi masificada de xente e por iso cambiei para a outra.

Estiven outros catro anos aproximadamente.

Naqueles tempos había clase de luns a sábado todo o día, entón había que traer da casa algo de comer nunha saqueta, outros se tiñan a casa cerca ían comer á casa; o único día que se libraba era o domingo e os xoves pola tarde.

Utilizábamos a pizarra e o pizarrillo principalmente para facer contas e para comezar a escribir as primeiras letras, porque así podíase borrar se te enganabas ou comezar de novo. Había tamén uns cadernos para os principiantes onde había que cubrir as letras por encima: os cadernos de caligrafía.

Aínda hoxe recordo perfectamente como empezei a facer o número oito, facía dous redondeles e despois uníaos cunha raia polo medio, porque erame moi difícil.

Os xogos típicos que se facían nas escolas eran por exemplo o “pilla, pilla” que consistía en correr para pillar uns ós outros,  “o escondite”. "a pita cega”tapábamos os ollos a un neno e éste tiña que coller ós outros. “Arrinca nabos” era un xogo que se facía moito nos pasillos cando chovia, porque non podíamos saír para fora, poñíanse os máis grandes detrás e cada un aguantaba coas dúas mans pola barriga dos que tiña diante, formándose coma unha cadea, dous rapaces tiraban por diante do primeiro da cadea, cada un do seu brazo, para intentar arrincalo a él, e os máximos posibles desa cadea ata chegar ao final e arrincaban o nabo.

Pelotas non había, bueno comezaba a haber algunha pero só a tiñan os máis ricos e gardada na casa porque o vir en zocos igual salía un disparado e dáballe a un na cabeza; e tamén podían romper, tanto a pelota coma as zocas e despois tiña que ir descalzo para a casa coa conseguinte bronca que lle esperaba.

“A marica” poñíamonos de espaldas collidos das mans e metíamos a un rapaz no medio intentando que non salira da roda, ía dicindo: “por aquí vou, por aquí veño, a miña mariquiña na casa a teño”, “a onde vas Marica?” e o que estaba dentro contestaba o primeiro que se lle acordaba por exemplo “vou cocer” e tiña que seguir, pero xa no me recordo como remataba este xogo.

Recordo outro xogo no que nos poñíamos os cativos todos en filas facendo un cadrado ou un círculo e un colocábase no medio, neste xogo o rapaz do medio ía preguntando: “nesta casa hai lume?” e o outro contestáballe: “naquela corre fume” e o rapaz dirixíase a ela mentras os outros aproveitan para intercambiarse o sitio entre eles, o xogo consistía en que poidese coller o sitio dun deles e mandalo para o medio e así comezar o xogo de novo, ata que nos cansabamos ou acababa o tempo do recreo.


Fun a escola ata os 14 anos, despois tururu…"









lunes, 5 de mayo de 2014

Nuestros séniores celebran el día de las Letras Gallegas


 17 de Mayo, homenaje al escritor Xosé María Díaz de Castro, protagonista este año del día de las Letras Gallegas.


Xosé María Díaz de Castro



Día: 14 de mayo

Lugar: Naves del Campo de la Feria. Momán.

Moderador: Felipe Senén. Historiador y profesor tutor de la UNED Sénior.

Programa:
  • 12:00 a 14:00 horas. Música y cantos de Galicia. Dirige Francisco Cupeiro. Lecturas de poesía.
  • 14:00 a 15:30 horas. Almuerzo.
  • 15:30 a 17:30. Actuación del Coro de la UNED Sénior.
  • 17:30 horas. 
    • Proyección del Vídeo "A aldea do poeta"
    • Conferencia-Coloquio Felipe Senén, Alfonso Blanco y Raúl Rico
  • Fin de la celebración con el Coro de la UNED Sénior interpretando su Himno.
        
"A Aldea do poeta" es un documental acerca de la figura del poeta Xosé María Díaz de Castro, dirigido por Marcos Nine. Este documento describe y analiza la vida y obra de este autor, originario de  la provincia de Lugo y gran desconocido para el gran público. Poeta de enorme sensibilidad, estuvo fuertemente influenciado a sus orígenes gallegos, impronta que tiñe su obra. La Sierra de Montouto o la Tierra Chá, figuran en el contenido de su obra como parte de paisajes que compartió en su niñez así como el fuerte arraigo de la lengua gallega.

Poeta precoz, comenzó a escribir sus primeros versos a los 12 años, versos que más tarde fueron publicados en revistas o vieron la luz en su único libro, Nimbos.

Nine, figura destacada del Nuevo Cine Gallego, trabajó de guionista y en la actualidad, dedica sus esfuerzos al género documental, género por el que ha recibibo numerosos premios.



viernes, 2 de mayo de 2014

En San Martín de Pinario



Los alumos de la UNED Sénior de A Coruña,  acompañados por el coordinador,  Luis Rodriguez Patiño y por el profesor de Historia Felipe Senén, estuvieron en Santiago visitando el recinto eclesiástico, Templo y Museo de San Martín Pinario.

Los séniores a la entrada del Monasterio
Imagen vista desde la parte superior del Monasterio






Ubicado en el casco antiguo de Santiago de Compostela, el Monasterio de San Martiño o San Martín Pinario, es uno de los conjuntos monacales de mayor dimensión de carácter monumental de toda la península.
La extensión de sus claustros y su gran Iglesia lo convirten en un espacio singular. Sin embargo es un gran desconocido.. 

Tiene como origen una Iglesia romática sujeta a constantes reconstrucciones y reformas durante los siglos XVI, XVII y XVIII, y el incio de su construcción data, aproximadamente en 1590 y siendo la fecha de finalización de la obra en 1747.
El profesor, Felipe Senén

El Monasterio de San Martín Pinario es sede del Seminario Mayor y del Instituto Teológico, y parte de sus dependencias son empleadas como hostal durante el verano y como Facultad de Trabajo Social, biblioteca y lugar de encuentros culturales, exposiciones, etc...